匿名
未登录
创建账户
登录
医学百科
搜索
查看“理气剂”的源代码
来自医学百科
名字空间
页面
讨论
更多
更多
语言
页面选项
Read
查看源代码
历史
←
理气剂
因为以下原因,您没有权限编辑本页:
您所请求的操作仅限于该用户组的用户使用:
用户
您可以查看和复制此页面的源代码。
'''理气剂'''(prescriptions for regulating Qi flow),以[[理气药]]为主组成的[[方剂]]的统称。有调理[[气分]],疏畅[[气机]],消除[[气滞]]、[[气逆]]等作用。用治气滞、气逆诸证。 ==分类和适应证== 气是人体[[生命活动]]的物质基础,来源于脾、肾的[[升降出入]],治制于肺,升发疏泄条达于肝,运行周身,使[[五脏六腑]]得以维持正常[[生理]]活动。气的病变主要分为[[虚实]]两类,一是[[气虚]],一是气滞、气逆。气虚当补,气滞当通,气逆当降,都需应用理气剂治疗。根据治疗作用和主治病证的不同,[[理气剂]]可分为[[疏肝理气]]剂、[[疏肝理脾]]剂、[[疏肝]]和胃剂、理脾和胃剂、调和胃肠剂5类。广泛用治[[七情]]郁结,寒暖不适,或[[瘀血]]、痰湿阻滞,影响到肝失疏泄所致的[[胸胁]][[胀痛]],[[烦躁]]易怒,[[月经不调]],[[疝气]]作痛,[[睾丸]][[肿痛]],[[耳闭]]耳胀;[[肝气横逆]]既可犯脾,以致肝脾失调,胁肋[[脘腹疼痛]],倦怠食少,[[大便]][[溏]]泻;肝气横逆又可犯胃,导致[[肝胃不和]],胸胁[[脘]]腹攻冲作痛,饮食无味,[[呕吐]][[吞酸]];[[饮食不节]],思虑过度还可戕伤脾胃,以致脾胃失和,脘腹胀痛,呕吐[[呃逆]],饮食减少,[[大便泄泻]];邪犯胃肠,以致胃肠不和,失降失调,[[脘腹痞满]],[[恶心呕吐]],[[腹痛]],[[肠鸣]],[[泄泻]]等证。 ==使用注意事项== 首先应辨明病情的虚实,气滞[[实证]]方可使用理气剂,若误投[[补气]]剂,壅塞气机,则气滞更甚。理气药多辛温香燥,易耗气伤阴,气阴不足者,不宜多用。使用疏肝理气剂治[[肝郁气滞]]时,要注意[[精神护理]],保持正常心态,才能收到良好效果。治疗[[脾胃不和]]、肝脾失调、肝胃不和、胃肠失和诸证时,应忌食辛辣刺激、寒冷固硬、腥膻油腻、不易[[消化]]的食物。 [[分类:中医]] ==常用理气剂== '''常用理气剂''' {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[香砂六君子汤]] | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 《[[医方集解]]》 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | [[人参]] [[白术]] [[茯苓]] [[甘草]] [[陈皮]] [[半夏]] [[香附]](或[[木香]]) [[砂仁]] | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | [[健脾]]和胃,[[理气]]止痛 | width="30%" align="left" valign="top" | 脾胃气虚,[[湿阻]]痰聚,[[气滞]]胃逆,[[脘]]腹[[胀痛]],[[呕吐泄泻]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[曲麦枳术丸]] | width="20%" height="21" align="left" valign="top" | 《[[奇效良方]]》 | width="20%" height="21" align="left" valign="top" | [[枳实]] 白术 [[炒麦芽]] [[炒神曲]] | width="20%" height="21" align="left" valign="top" | 理气健脾,[[消痞]][[化痰]] | width="246" height="21" | 饮食伤脾,痰阻气滞,心腹满闷不快 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[丁香沉膈散]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《[[和剂局方]]》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 白术 香附 人参 砂仁 丁香 [[麦芽]] 木香 [[肉豆蔻]] [[神曲]] 甘草 [[沉香]] [[青皮]] [[厚朴]] [[藿香]] 陈皮 半夏 [[草果]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 温中健脾,[[降气]]和胃 | width="246" height="16" | [[脾胃不和]],[[中寒]]上气,胁胀胀满,心腹疠痛,痰逆[[恶心]],或时[[呕吐]],饮食减少,十嗝[[五噎]],痞塞不通,[[噫气]][[吞酸]],[[口苦]]失味 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[旋覆代赭汤]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《[[伤寒论]]》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | [[旋覆花]] [[代赭石]] 人参 半夏 甘草 [[生姜]] [[大枣]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | [[降逆化痰]],[[益气]]和胃 | width="246" height="16" | [[胃气虚]]弱,[[痰浊]]内阻,[[心下痞硬]],[[嗳气]]不除 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[小半夏汤]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《[[金匮要略]]》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 半夏 生姜 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 和胃止呕,散饮降逆 | width="246" height="16" | [[支饮]]呕吐,痰浊内阻,呕吐清水痰涎,脘闷[[不食]],[[头眩心悸]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[小半夏加茯苓汤]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《金匮要略》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 半夏 生姜 茯苓 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 和胃化饮,[[降逆止呕]] | width="246" height="16" | [[痰饮]]上逆,呕吐[[眩晕]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[大半夏汤]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《金匮要略》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 半夏 人参 [[白蜜]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | [[益气生津]],降逆止吐 | width="246" height="16" | [[胃家]]久虚,食停气滞,朝食暮吐,暮食朝吐 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[来复丹]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《和剂局方》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | [[玄精石]] [[硝石]] [[硫磺]] [[橘皮]] 青皮 [[五灵脂]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | [[理气和中]],镇逆止吐,助阳化浊 | width="246" height="16" | [[脾胃虚寒]],[[脘腹疼痛]],呕吐泄泻;小儿慢惊或[[吐利]]不止,[[虚风]][[抽搐]],[[胃气]]将绝;老人[[伏暑]]迷闷;妇人产后[[血逆]]上抢闷绝,[[恶露不止]],[[赤白带下]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[橘皮竹茹汤]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《金匮要略》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 橘皮 [[竹茹]] 大枣 生姜 甘草 人参 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 降逆止呕,益气[[清热]] | width="246" height="16" | [[胃虚]]有热,[[气逆]]不降,[[呃逆]]或[[干呕]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[丁香柿蒂汤]] | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 《证因脉治》 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 丁香 [[柿蒂]] 人参 生姜 | width="20%" height="16" align="left" valign="top" | 益气和中,降逆止呃 | width="246" height="16" | [[胃气虚寒]],寒凝气逆,呃逆[[胸痞]],脉迟者 |} <center>调和胃肠剂</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | 方名 | width="20%" height="31" align="left" valign="top" | 来源 | width="20%" height="31" align="left" valign="top" | 组成 | width="20%" height="31" align="left" valign="top" | 功效 | width="30%" height="31" align="left" valign="top" | 主治 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[半夏泻心汤]] | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 《伤寒论》 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 半夏 [[黄芩]] [[干姜]] 人参 甘草 [[黄连]] 大枣 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | [[和胃降逆]],开结除痞 | width="30%" align="left" valign="top" | [[胃气不和]],[[心下痞满]]不痛,干呕或呕吐,[[肠鸣]]不利 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[生姜泻心汤]] | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 《伤寒论》 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 半夏 黄芩 干姜 人参 甘草 黄连 大枣 生姜 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 和[[胃消]]痞,散结除水 | width="30%" align="left" valign="top" | 水热互结,心下痞硬,[[干噫食臭]],[[腹中雷鸣]],[[下利]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[甘草泻心汤]] | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 《伤寒论》 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 半夏 黄芩 干姜 甘草 黄连 大枣 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 益气和胃,消痞止呕 | width="30%" align="left" valign="top" | 胃气虚弱,腹中雷鸣下利,水谷不化,心下痞硬而满,干呕[[心烦]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黄连汤]] | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 《伤寒论》 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 黄连 甘草 半夏 [[桂枝]] 人参 干姜 大枣 | width="20%" height="1" align="left" valign="top" | 平调[[寒热]],和胃降逆 | width="30%" align="left" valign="top" | 胸中有热,胃中有寒,胸中烦闷,欲呕吐,[[腹中痛]],肠鸣[[泄泻]] |} [[加味逍遥散]]未列入此表,见专条。 [[分类:中医]][[分类:中药]] ==参看== *[[理气药]] *[[中医眼科学/理气药]] *[[中药学/理气药旋覆梗]] *[[中药学/理气药应注意事项]] *[[中药学/理气药]]
返回至
理气剂
。
导航
导航
最近更改
随机页面
Wiki工具
Wiki工具
特殊页面
页面工具
页面工具
用户页面工具
更多
链入页面
相关更改
页面信息
页面日志